براساس پژوهشی که پژوهشگران دانشگاه علامه طباطبایی با هدف طراحی مدل جامع مدیریت ریسک در صنایع لبنی ایران انجام داده‌اند و با استفاده از روش تحلیلی-توصیفی و تکنیک AHP به شناسایی و اولویت‌بندی ریسک‌های این صنعت پرداخته‌اند. بر اساس یافته‌های تحقیق، ریسک‌های زیستی (آلودگی‌های میکروبی و فسادپذیری) با ۶۳٪ و ریسک‌های فرآیندی با ۳۷٪ بیشترین سهم را در مخاطرات صنعت لبنیات دارا می‌باشند. مدل پیشنهادی پژوهش بر سه لایه اصلی پیشگیری، کنترل و انتقال ریسک استوار شده است.
پژوهش حاضر با ارائه یک مدل کمّی نوآورانه، راهکارهای عملی برای بهینه‌سازی مدیریت ریسک در صنایع لبنی ارائه می‌دهد. استقرار این مدل می‌تواند منجر به ۴۰٪ کاهش خسارت‌های عملیاتی و ۲۵٪ صرفه‌جویی در هزینه‌های بیمه‌ای شود. همچنین تشکیل کمیته مدیریت ریسک و عقد قراردادهای بیمه‌ای ترکیبی از جمله پیشنهادات کاربردی این پژوهش برای واحدهای صنعتی لبنی می‌باشد.
در صنایع لبنی؛ کاهش 25 درصدی هزینه های بیمه ای با مدیریت ریسک
صنایع لبنی ایران با چالش‌های متعددی در حوزه مدیریت ریسک مواجه است. با توجه به حساسیت محصولات لبنی و ارتباط مستقیم با سلامت جامعه، طراحی مدل جامع مدیریت ریسک در این صنعت از ضرورت بالایی برخوردار است.
یافته‌های پژوهش
الف) شناسایی ریسک‌های کلان صنعت لبنیات
1. ریسک‌های زیستی:
- آلودگی‌های میکروبی35%
- فسادپذیری محصولات 28%
2. ریسک‌های فرآیندی:
- نقص در زنجیره سرمایی 20%
- شکست تجهیزات تولید 17%
ب) طراحی مدل بهینه مدیریت ریسک
مدل پیشنهادی شامل سه لایه اصلی است:
1. لایه پیشگیری:
- استقرار سیستم HACCP
- آموزش مستمر پرسنل
- نگهداری پیشگیرانه تجهیزات
2. لایه کنترل:
- پایش مستمر کیفیت
- بازرسی‌های دوره‌ای
- ارزیابی مستمر ریسک
3. لایه انتقال:
- بیمه مسئولیت مدنی محصول
- بیمه شکست ماشین‌آلات
- بیمه فراخوان محصول
نتیجه‌گیری و پیشنهادات
استقرار مدل جامع مدیریت ریسک می‌تواند:
- 40% کاهش خسارت‌های عملیاتی
- 25% صرفه‌جویی در هزینه‌های بیمه
- بهبود مستمر کیفیت محصولات
پیشنهادات کاربردی:
1. تشکیل کمیته مدیریت ریسک در هر واحد صنعتی
2. عقد قراردادهای بیمه‌ای ترکیبی
3 . اجرای دوره‌های آموزشی مدیریت ریسک
این مقاله می‌تواند به عنوان راهنمای عملی برای مدیران صنایع لبنی و شرکت‌های بیمه‌گر در جهت بهینه‌سازی مدیریت ریسک مورد استفاده قرار گیرد.
